Байгаль хүн төрөлхтөнтэй  зүй бус харьцсанаас  эх дэлхий хариу үйлдэл хийж гал усан, гашуун зовлонг амсуулж байсан хэдий ч дээрх байдлыг үл ойшоосоор өнөөг хүрсэн билээ. Уул ус, ургамал амьтан хүний буруутай үйл ажиллагаанаас эрэмдэг, зэрэмдэг болсон төдийгүй тухайн орчиндоо дасан зохицохын  тулд урвалд орж янз бүрийн хэлбэр дүрстэй болж  буйг бид мутацад орсон гэж нэрлэдэг. 1990-ээд оны эхнээс Монголд ардчилалын салхи сэвэлзэж тухайн үеийн залуучуудын хүсэл зорилго итгэл үнэмшил нэгэн үзүүрт хүрсэнээр  тэр үеийн социалист  лагерийг түлхэн унагаж ардчилсан нийгэм байгуулж чадсан нь тэдний гавъяа гэлтэй. Гэвч 25 жилийн дараа ардчилалын төлөө амь нас, эд зоорио үл огоорон тэмцэж явсан тэд нүдэндээ нулимстай, сэтгэлдээ гомдолтойгоор хүсэж мөрөөдөж байсан нийгэм маань ийм биш хэмээн гунигтайхан ярих МОАХ-ын партизануудыг харахад нэг л уйтай. Ухаантнууд сэтгэж. зоригтнууд гүйцэтгэж.зальтнууд хождог гэсэн үг 25 жил Монголын төрийн эрх барьж байсан, барьж байгаа ямбатнуудад зориулагдсан  санагдах юм. Ухамсарын  энгийн түвшинд улс төрийн намыг, засгийн эрхийг авч өөрийн бодлогоо хэрэгжүүлэх иргэдийн нэгдэл гэж ойлгож болно. 2004 оноос өнөөдрийн парлемантийн үе хүртэл Монголын төр улс  төрийн намуудын үзэл онол, бодлыг хэрэгжүүлсэнээс  илүүтэй нам дамнасан ашиг, улс төр, бизнесийн бүлэглэлүүдийн сонирхолоор явсаар л байна Та бид гэрэлтэйг мэдсээр байж хонгилын үзүүрт гэрэл бий гэж итгэж нүдээ аньж тэмтчин явсаар өлмүүн зэлмүүн амьдралдаа дасан зохицдог болж дээ. Ард иргэд та биднийг цагаан таяг барьж зам тэмтчин гарах гэсээр байтал Монголын төр хэдийн мутацад орж дархлаажсан, улмаар нийгэмдээ идээ бээрээ цацаж мансуурлын байдалд авчирсан нь  гашуун боловч үнэн юмаа. 2004 оноос улсын их хуралд олонх болж чадсан нь  улс төрийн нам, өөрийн мөрийн хөтөлбөрийг дангаар хэрэгжүүлэх боломжтой байсаар атал том төслүүдийг хэрэгжүүлэх нэрийн дор монголын төр мутацад амьдрах чадвартай болсон байна. Тухайлбал 2004 онд эвслийн засгийн газар, ерөнхий сайд  нь Ц. Элбэгдорж, 2006- 2008 онд их эвслийн засгийн газар, ерөнхий сайд нь М. Энхболд, 2008- 2012 онд хамтарсан засгийн газар, ерөнхий сайд нь С. Баяр, Сү. Батболд, 2012-2014 онд шинэчлэлийн засгийн газар, ерөнхий сайд нь Н. Алтанхуяг, 2014 оноос  шийдэлийн засгийн газар, ерөнхий сайд нь Ч.Сайханбилэг толгойлж байна. Дээрх засгийн газруудын монголын төрд хяналт, иргэдээ эх орноо гэсэн үзэл баримтлал  даан ч байгаагүйг  боро голд, оюу-толгой, дайчин тансаг, төмөртэйн  орд зэрэг том төслүүд хэрэгжүүлсэнээс харж болно. Улс төр Эдийн засгийн  бүлэглэлийн мутацид орсон монголын төрийн  идээ бээр нь иргэд та биднийг эрэмдэг, зэрэмдэг болгож устгаж үгүй хийхээс өмнө эрдэмтэн судлаачдын мутацин төрөөс салгах арга замуудыг анхааралтай, бас өөрсдийгөө дархлаажуулан сонсож, 2200 гаруй жилийн түүхтэй  төрт ёс, ариун дагшин газар нутгаа хамгаалж авч үлдэх нь нэн түрүүний зорилго мэт санагдах юмаа.